De wondere wereld van Portugese wijn

Port port port. Het is toch port, wat de klok slaat in wijnland Portugal? Zeker, het land is beroemd om de fantastische portwijnen die er gemaakt worden, maar Portugal is als wijnland zoveel meer! Ook de níet versterkte witte en rode wijn is het proeven meer dan waard. Vakantieland en wijnland in één; wat is er niet leuk aan Portugal?  

Bijzonder wijnland

Wat maakt Portugal bijzonder als wijnland? Het klimaat van Portugal loopt enorm uiteen, want door de langgerekte vorm van het land zijn er grote verschillen tussen het noorden en het zuiden. In het noorden is het beduidend natter en koeler, terwijl in het zuiden de zonnige en warme dagen de overhand hebben. Goede Portugese wijn bestellen is niet moeilijk, er is namelijk veel lekkers te vinden.

Wat Portugal met name zo bijzonder maakt is de grote verscheidenheid aan inheemse druivenrassen die gebruikt worden voor monocépages, maar ook vaak te vinden zijn in blends. Dat het niet zo maar gaat om enkele tientallen druivenrassen, bleek al toen de Associação Portuguesa para a Diversidade da Videira (PORVID) enkele jaren geleden na grondig onderzoek een lijst met zo’n 250 inheemse druivenrassen publiceerde. Toch worden ook de internationale druivenrassen niet geschuwd door Portugese wijnboeren. Zo worden er ook wijnen gemaakt van Sauvignon Blanc, Cabernet Sauvignon en Syrah. Al worden deze druiven over het algemeen wel begeleid door inheemse druiven. Wat moet u verder weten over dit Zuid-Europese wijnland? Welke wijngebieden zijn er en welke druivenrassen worden daar verbouwd? Een kleine introductie.

‘Groene’ witte wijnen

Uit de streek Vinho Verde komende uitstekende witte wijnen. De naam verklapt het al een beetje, dit wijngebied is door het vochtige klimaat enorm groen. Het druivenras Alvarinho, in Spanje ook wel bekend als de Albariño, is veelvuldig aangeplant in de wijngaarden van de streek. Maar ook witte Portugese druivenrassen als Arinto, Loureiro, Avesso en Azal zijn er te vinden. Van welke druif ze ook gemaakt worden, witte wijnen uit Vinho Verde smaken vaak levendig en fris. Echt goede zomerse dorstlessers of uitstekend als aperitief.

Stoere wijnen uit Dão

Dão is een van de oudste wijngebieden van Portugal en brengt mooie witte, rode en mousserende wijnen voort. Door de ligging in het midden van het land (ten zuiden van Douro) is het klimaat er uitstekend voor wijnbouw: de bergen beschermen de druiven tegen de stevige zeewind, de zomers zijn warm waardoor de druiven goed kunnen rijpen en in de herfst en winter valt er voldoende regen. Wijnmakers in Dão maken graag wijn van typische Portugese rode druiven als Touriga Nacional en Tinta Roriz (Tempranillo). Portugese wijn kopen die stevig en stoer is en een flinke dosis tannine heeft? Dan ben je in Dão aan het goede adres.

River van goud

Wist u dat de Portugese wijn port zijn naam niet dankt aan het land, maar aan Porto, de havenstad in het noordwesten van het land? Port wordt gemaakt in de Douro vallei, een bijzonder wijngebied gelegen ten oosten van Porto. Douro betekent ‘rivier van goud’ en ook qua looks is het gebied indrukwekkend: de op terrassen gelegen wijngaarden aan steile hellingen langs de rivier leveren spectaculaire plaatjes op. Het is niet voor niets dat het centrale deel, Alto Douro, in 2001 is toegevoegd aan de Werelderfgoedlijst van Unesco.

Soorten port

Terug naar port: de ene port is de andere niet. We kennen deze goede Portugese wijn als die heerlijke zoete, zwoele drank die uitstekend samengaat met zoete of hartige (kaas!) desserts. Maar ‘port’ is een verzamelnaam voor versterkte wijnen die, door het onderbreken van de gisting door het toevoegen van wijnalcohol, zijn restsuikers behoudt en daardoor een relatief hoog alcoholpercentage heeft. Er is port in vele stijlen: white port, ruby port, tawny port en vintage port zijn daar slechts een greep uit.

Toch drinken we port meestal als dessertwijn. Een Vintage port is fantastisch lekker bij een chocolade-dessert als moelleux, chocolade cakejes waar de nog warme chocolade uitloopt als u het opensnijdt. Een witte port is echter ook heerlijk als aperitief, met een schaaltje gezouten noten en een stukje harde kaas.

Droge Douro wijnen

Naast port worden er ook onversterkte wijnen gemaakt in het Douro-gebied gemaakt, dat zijn vooral rode wijnen. Deze wijnen worden alleen maar beter en de populariteit en de kwaliteit nemen dan ook alleen maar toe. Hoewel de witte wijnen in de minderheid zijn in deze regio, zijn de wijnen díe er gemaakt worden, van hoge kwaliteit.

Alentejo

In het zuidoosten van Portugal ligt het wijngebied Alentejo. Bijzonder onderdeel van het landschap zijn de vele kurkeiken. Het gebied is dan in eerste instantie ook vooral beroemd geworden vanwege de kurkproductie. Het is tevens de warmste wijnstreek van Portugal en heeft sinds de jaren negentig grote stappen gemaakt om echte kwaliteitswijnen te produceren. Er is flink geïnvesteerd in moderne wijnbouw- en vinificatietechnieken. Dankzij goede temperatuurcontrole en keldertechnieken, krijgen de wijnen ondanks de warmte genoeg frisheid mee. 

Tejo

Ten (noord)westen van Alentejo ligt Tejo, een wijngebied dat tot 2009 nog Ribatejo heette. De regio kent een mild klimaat dankzij de rivier de Tejo (Taag) die door het gebied stroomt. Vooral de blauwe druivenrassen gedijen goed op de schistbodems. De belangrijkste blauwe druiven van de regio zijn Castelão, Trincadeira, Touriga Nacional en Alicante Bouschet. Soms aangevuld met internationale variëteiten zoals Cabernet Sauvignon, Syrah en Merlot. De kwalitatieve witte wijnen van de Tejo worden veelal gemaakt van de aromatische druif Fernão Pires, maar ook Arinto, Viognier en Chardonnay worden graag gebruikt door producenten. 

Een reisverslag

Portugal, een betoverend wijnland met zijn prachtige groene natuur, fantastisch eten, lieve mensen, idyllische dorpjes en geweldige wijnen… Daarom was het dit jaar een makkelijke keuze om op wijnreis te gaan in Noord-Portugal!

Port

Portugal is onlosmakelijk verbonden met Port, een versterkte wijn met een rijke weelderige smaak. Porto, is de thuisbasis van dit goddelijke drankje, want vroeger lagen in Villa Nova de Gaia de vaten port te rijpen in schepen aan de Douro rivier. En guess what? Ze liggen er nog steeds… Aan deze kant van de Douro vind je alle bekende Porthuizen zoals Graham’s, Ferreira, Kopke, Porto Cruz en krioelt het er van de toeristen die maar al graag de wondere wereld van Port in duiken. Wij kozen voor het onbekende wijnhuis Augusto’s, een klein familiebedrijf die nog géén 30.000 flessen per jaar produceert. Vooral hun LBV met zijn krachtige fruitkarakter was een succes!

Porto

Na deze Portbeleving struinden we door de straatjes in Porto waar de geur van gegrilde sardientjes ons al snel overhaalde een restaurant binnen te gaan. Ben je visliefhebber? Sla dan zeker deze gegrilde vis niet over. Met een glaasje witte port natuurlijk!

Douro vallei

Alleen de rit naar de Douro vallei was al adembenemend. Wij sliepen midden in een Quinta in de wijngaarden. En toeval of niet, de eigenaresse bleek wijnmaakster te zijn! Als liefhebber van de natuur én wijn genoten we met volle teugen. Zo maakten we een stevige wandeling door de wijngaarden, hebben uitgebreid geluncht en proefden de lekkerste Portugese wijn.