In Toscane vind je veel mooie wijnen zoals Brunello di Montalcino en Vino Nobile di Montepulciano gemaakt. Maar ook Chianti DOCG (Denominazione di origine controllata) komt hier vandaan. De wijn bestaat met name uit de druif Sangiovese. Voor Chianti DOCG moet er minimaal zeventig procent Sangiovese in de wijn zitten en in de subzone Colli Senesi zelfs 75 procent. Andere druivenrassen die in blends kunnen voorkomen zijn Cabernet Sauvignon of Merlot.
Lange tijd heeft Chianti een beetje in het verdomhoekje geleefd. Nog niet zo lang geleden werd de markt overspoeld met grote hoeveelheden Chianti, vaak nog verkocht in de typische ‘Fiasco’ flessen die in menig Italiaans restaurantje nog steeds ter versiering aan het plafond hangen. Deze deels met stro omwikkelde buikflessen, waren wat de wijn betreft helaas ook vaker wel dan niet een fiasco. Gelukkig is de regio duidelijk bezig om dat imago kwijt te raken.
Mocht je een symbool met een zwarte haan (de gallo nero) tegenkomen, dan kan dat heel goed kloppen. Volgens oude verhalen komt dit door een middeleeuws geschil tussen Florence en Siena over aan wie het Toscaanse wijngebied zou toebehoren. Bij het eerste gekraai van de hanen zou uit beide steden een ruiter vertrekken naar de andere stad. Het punt waar ze elkaar zouden kruisen, zou de nieuwe grens worden. Siena koos voor een witte haan en Florence voor een zwarte haan. De Florentijnen 'wonnen' en sindsdien is de zwarte haan het symbool geworden van Chianti.
Chianti kent verschillende subzones. Italiaanse wijnen uit deze zones mogen met de naam van de subzone op het etiket verschijnen, maar er gelden dan wel strengere regels dan voor een Chianti wijn zonder subgebied.
Op de vraag wat een goede Chianti is, is er dus geen eenduidig antwoord te geven. Elke subzone heeft zijn eigen kwaliteiten en de een is wat lichter en de ander een stuk robuuster.
Chianti Classico heeft een eigen status, staat los van de DOCG en is hét is het historische kerngebied van Chianti. De regels zijn hier strenger dan voor het DOCG gebied en de kwaliteit van de wijn is meestal dan ook beter. Zo moet de wijn uit tachtig procent Sangiovese druiven bestaan. Er mogen dus andere rassen in de blend worden gebruikt, maar vaak bestaat een Chianti Classico ook uit alleen Sangiovese. En witte druivenrassen zijn hier niet toegestaan. Een Classico moet ook langer rijpen dan een gewone Chianti en komt ruim een half jaar later pas op de markt.
Wanneer een Chianti wijn minstens twee jaar in eiken vaten heeft gerijpt en drie maanden in de fles, dan mag ook Riserva op het etiket worden vermeld.
Voor een Superiore gaan de regels nog een stapje verder. Zo moet dit type wijn een minimaal alcoholpercentage van 12% bevatten en minimaal tien maanden in eiken vaten rijpen. Ook lagere opbrengsten is een belangrijk vereiste.
Producenten van Chianti Classico DOCG strijden al jaren om de kwaliteit en identiteit van deze historische regio aan het grote publiek kenbaar te maken. Het ‘merk’ Chianti Classico is volgens hen immers zoveel meer dan alleen de herkenbare Gallo Nero (zwarte haan) op de fles. Een eerste grote stap na de DOCG erkenning in 1996, werd gezet in 2014. Toen de bovengenoemde categorie ‘Gran Selezione’ aan de top van de kwaliteitspiramide mocht worden toegevoegd. Strengere eisen, zoals een langere rijping (30 maanden), lagere opbrengsten per hectare en een even strenge organoleptische keuring, moeten uitwijzen of een Chianti Classico de term ‘Gran Selezione’ mag dragen.
De Sangiovese druif kan verschillende wijnstijlen produceren, wat voor wijn het uiteindelijk wordt, is onder andere afhankelijk van de vinificatiemethode en de exacte locatie van de wijngaard. Hoewel Sangiovese in heel Italië aangeplant is, levert de druivensoort in Toscane de beste wijnen op.
Sangiovese wijnen hebben veel zuren en tannines en een relatief laag alcoholpercentage. In de mond zorgt de wijn vaak voor complexe tonen van zwart en rood fruit, zoals blauwe bessen en kersen maar ook wat aards.
