Italië, Frankrijk, Spanje. Australië en Nieuw-Zeeland, Zuid-Afrika, de Verenigde Staten, Chili en Argentinië. Stuk voor stuk landen die u bekend zullen zijn als uitstekende wijnlanden. Het moge duidelijk zijn, er wordt over de hele wereld wijn gemaakt. Maar hoe zit het de wijnbouw in onze directe omgeving? Wist u bijvoorbeeld dat er in ons eigen kikkerlandje ook steeds meer wijn gemaakt wordt? Het is een misvatting dat er geen wijn verbouwd kan worden in Nederland, België en Luxemburg. Door het koude klimaat en de relatief natte weersomstandigheden klinkt dat aannemelijk, maar niets is minder waar. In deze blog leest u meer over wijn uit de Benelux.
Wijn uit Nederland
Van Nederland is bekend dat er honderden jaren geleden al wijnstokken aangeplant waren, waarschijnlijk door de Romeinen. Door de eeuwen heen was het Nederlandse klimaat echter onderhevig aan flinke wisselingen en dat had invloed op de wijnbouw. Tot circa 1250 was het klimaat mild en dus geschikt voor wijnbouw. Maar toen het rond 1500 kouder werd en ons land zelfs met een kleine ijstijd te maken kreeg, verdwenen alle wijngaarden. Pas vanaf de jaren zeventig van de vorige eeuw begon men weer wijn te verbouwen en te maken en vooral de laatste jaren worden Nederlandse wijnen niet alleen steeds beter van kwaliteit, maar krijgen zij ook steeds meer erkenning.
Hoewel de eerste Nederlandse wijngaarden oorspronkelijk vooral in het zuiden van het land te vinden waren, wordt er tegenwoordig ook wijn verbouwd in de noordelijke provincies. Zelfs op de Waddeneilanden zijn wijngaarden te vinden! Overigens kent de provincie Limburg nog steeds het grootste aantal hectare wijngaard.
Hoeveel en wat voor wijn wordt er in Nederland gemaakt? In 2021 werd er zo’n 7.529 hectoliter Nederlandse wijn gemaakt, dat zijn ruim een miljoen flessen. Het gros daarvan (tweederde) is witte wijn. De rest rode wijn en rosé, alhoewel het percentage mousserende wijn de afgelopen jaren gestaag toeneemt. De meest aangeplante witte druivenrassen zijn Solaris, Johanniter, Auxerrois en Souvignier Gris. Nederlandse witte wijnen zijn over het algemeen fris, krachtig en fruitig in geur en smaak. Solaris wijn in uw glas? Waarschijnlijk proeft u vaak appel, bloesem en perzik. Drinkt u een wijn van de onder Nederlandse wijnmakers populaire Johanniter-druif, dan kunt u smaken tegenkomen als limoen, groene appel en grapefruit.
Wijngaarden in België
De geschiedenis van wijnbouw in België komt grotendeels overeen met die in Nederland. Ook in België floreerde de wijnbouw in de Middeleeuwen, maar verdween deze vanaf de 16e eeuw volledig, om rond 1960 nieuw leven ingeblazen te krijgen. Vandaag de dag bevinden de meeste wijngaarden zich in de gebieden Hageland, Haspengouw, Heuvelland en Côtes de Sambre et Meuse, het gebied tussen Samber en Maas en de grootste Belgische wijnregio.
Hoeveel en wat voor wijn wordt er in België gemaakt?
De wijnbouw in België had de laatste vijftien jaar een flinke groeispurt en is in omvang vervijfvoudigd! Ook in België is het gros van de verbouwde druivenrassen wit. Niet gek, aangezien blauwe druivenrassen meer zon nodig hebben en het klimaat in België en Nederland vrijwel gelijk is. Zo’n 30% van de totale wijnbouw bestaat uit stille witte wijn en – opvallend genoeg – is bijna 50% mousserend. De overige 20% bestaat uit rode en rosé wijnen.
Populaire druivenrassen onder Belgische wijnmakers zijn Pinot Gris en Pinot Blanc, Chardonnay en Auxerrois. Rode wijnen worden vooral gemaakt van de Pinot Noir-druif. Belgische witte en mousserende wijnen zijn bijzonder fris en hebben mooie zuren en pure smaken. Belgische Pinot Gris is bijvoorbeeld mooi licht tropisch en bloemig, met veel fruit maar ook een kenmerkende frisheid. Bovendien worden deze wijnen soms ook op hout gerijpt, waardoor ze een mooi boterig karakter krijgen.
Wijn uit Luxemburg
Geen Benelux zonder Luxemburg. Ook in dit kleine landje, dat ingeklemd is tussen België, Duitsland en Frankrijk, wordt wijn gemaakt. Goede wijn zelfs! Ook hier plantten de Romeinen de eerste druivenstokken aan en gaat de geschiedenis dus zo’n 2000 jaar terug. Hoewel de wijnbouw sindsdien nooit meer helemaal weggeweest is, kreeg deze wel een aantal tegenslagen te verduren. Waaronder de phlloxeraplaag die, net als in heel Europa, wijngaarden verwoeste.
De wijngaarden in Luxemburg liggen vrijwel allemaal op de westelijke oever van de rivier de Moezel. Het land is dan wel klein, de wijnbouw is relatief groot, helemaal in vergelijking met Nederland en België. Jaarlijks worden er circa 10 miljoen flessen wijn gemaakt!
Zo goed als alle wijnen die er gemaakt worden zijn wit en een vierde daarvan is mousserend; de Luxemburgse Crémant is met zijn bruisende frisheid lokaal en internationaal zeer geliefd. In de Luxemburgde wijngaarden vindt u veel Riesling, Pinot Blanc, Rivaner en Auxerrois, maar de meest aangeplante druif is de Müller-Thurgau. Wijnen van deze druif zijn fris fruitig met een fijn en een ziltig zuurtje.
Ook in de wijngaarden te vinden: het druivenras Elbling. Een lokaal ras dat tot de Eerste Wereldoorlog in een groot deel van de Luxemburgse wijngaarden was aangeplant. Hoewel een groot deel werd gerooid en vervangen door Rivaner, Riesling- en Pinot Blanc-stokken, wordt er nog steeds Elbling-wijn gemaakt. Deze Luxemburgse witte wijn is zeer fruitig en fris, met smaken van frisse groene appel en peer die de boventoon voeren, aangevuld met subtiele smaken van mandarijn en viooltjes.
