Diep helderrood, glanzend warm oranje of stroperig goud. Chocolade, kruiden, zoet rood fruit. Wordt u hier enthousiast van? Dan bent u vast liefhebber van port. Deze versterkte Portugese wijn is het summum van genieten en het hele jaar door lekker. Echt niet alleen bij het kerstdiner. Lees wat port is, welke soorten er onder meer zijn en wat de beste wijn-spijs combinaties met port zijn.
Waar en hoe wordt port gemaakt?
We beginnen bij het begin, wat is port? Port is versterkte rode wijn of witte wijn en wordt gemaakt in Portugal. Het DOC Porto, dat gelegen is in het Dourodal in het noorden van het Zuid-Europese land, is het thuis van deze bijzondere wijnsoort. Hoewel de DOC Douro in hetzelfde productiegebied ligt, is het aan Porto voorbehouden om – in een afgebakende regio – portwijnen te maken.
Om port te maken wordt het gistingsproces onderbroken en wijnalcohol toegevoegd, waardoor een hoger suiker- en alcoholpercentage tot stand komt dan in andere wijnen. Deze bijzondere manier van produceren bepaalt – in combinatie met de leisteenbodem, het warme en droge klimaat in de regio én de druivenrassen die alleen in Portugal te vinden zijn – de unieke karaktereigenschappen van portwijnen.
Welke soorten port zijn er?
De twee belangrijkste portsoorten zijn Ruby Port en Tawny Port, die u beide in het Wijnbeursassortiment vindt. De naam Ruby Port komt van de kleur van de wijn, namelijk diep robijnrood. Deze port is relatief kort op hout gerijpt. Naast dat ze daar haar prachtige kleur aan overhoudt, krijgt de wijn daardoor ook de heerlijke – niet te complexe – geur en smaak van rood en zwart fruit, chocolade en kruiden.
De naam Tawny refereert ook aan de kleur (amber) en u raadt het wellicht al, deze amberkleurig port krijgt zijn kleur juist door lange houtrijping én door een nauwkeurig gereguleerde oxidatie. Tawny Port is zacht en harmonisch en heeft een bijzondere complexiteit. De krachtige geur en smaak met noten, koffie, gedroogd fruit en ceder zijn ultiem luxe.
Wat is (Late Bottled) Vintage Port?
Op portwijnen is vaak geen jaartal te vinden, zoals u dat bij de meeste andere wijnen gewend bent. Dat komt omdat port vaak een blend van oogstjaren is. Behalve, als er Vintage of Late Bottled Vintage op de fles staat. In dat geval heeft u een fles port in handen die van druiven van één oogstjaar gemaakt is (overigens kunnen dat wel verschillende druivenrassen zijn). Late Bottled Vintage wordt vier tot zes jaar na de pluk gebotteld en is daardoor soepeler dan een Vintage Port. Een Vintage Port wordt twee of drie jaar na de oogst gebotteld en is enkel van de beste druiven gemaakt. Hoe lang kun je Vintage Port bewaren? Vintage Port heeft een groot bewaarpotentieel (soms tot wel 50 jaar!) en heeft op de internationale markt eenzelfde status als een grote Bordeaux en is een echt verzamelobject.
Hoe smaakt port?
Typische karaktereigenschappen van deze Portugese wijn zijn de weelderig, rijk, krachtig en vol zoet. Over het algemeen is Ruby Port meer volfruitig van smaak: variërend van kirsch, aardbei en framboos tot bosbes en bramen. Vaak ontwaart u in dit type port ook wat chocolade. Tawny port heeft door de eerdergenoemde lange houtrijping en oxidatie een meer uitgesproken en krachtige geur en smaak. Wel veel rood fruit, maar zwaarder, en met donkere chocolade, rozijnen, vijgen en een flinke dosis kruidigheid.
Sommige van deze versterkte Portugese wijnen hebben een meer zoet smaakprofiel, met honing en nectar, anderen een complexer profiel, waarbij kracht en vol rood fruit de hoofdrol spelen. Een eigenschap die alle portwijnen gemeen hebben, is hun structuur. Aantrekkelijk vet en met stroperige tranen aan het glas.
Wat te eten bij port?
Port staat niet voor niets bekend als dé wijn bij een goede kaasplank. De zoete, stroperige wijn gaat uitstekend samen met zowel zoutige blauwe kaas (Stilton) als sterk geurende en smakende kazen met een zachte structuur maar ook een stuk oude brokkelkaas is heerlijk met port. Ga voor een Late Bottled Port bij uw kaasplank voor een memorabele afsluiter van uw diner. Ook als u van de kaasplank een borrelplank maakt met gerookte amandelen, vers stokbrood, grote olijven en gedroogde worst is deze Portugese wijn een goede keuze.
En natuurlijk is port een perfecte dessertwijn. Staat er een chocoladetaartje met een zachte, nog warme, vloeibare kern op het menu? Schenk dan een Tawny Port voor goedkeurende geluiden van uw tafelgenoten.
