De inheemse blauwe druivenrassen van Italië

Merlot, Cabernet Sauvignon, Syrah, Pinot Noir. Die kennen we allemaal wel. Maar wat denkt u van Susumaniello? Gaglioppo? Of Aglianico? In veel wijnlanden worden naast de alom bekende druivenrassen die over de hele wereld aangeplant zijn, ook inheemse rassen verbouwd. En dat zijn er best veel, al is de aanplant niet altijd even groot. Italië staat bekend om zijn keur aan bijzondere druiven. Welke inheemse druivenrassen is dit wijnland onder meer rijk en wat maakt die druiven zo bijzonder?

Wat zijn inheemse druivenrassen?

Inheemse druivenrassen zijn authentieke druiven die niet of nauwelijks buiten het land van herkomst zijn aangeplant. Wijnland Italië staat bekend om het grote aantal inheemse rassen. Eeuwenlang bestond het land uit onafhankelijke regio’s, die zich van elkaar onderscheidden middels dialect, gebruiken en eigen keukens. Hoewel die eigen identiteiten belangrijk voor hen zijn, stonden de Italianen ook altijd open voor invloeden van buitenaf. Dat is onder meer terug te zien in de wijnbouw van het land: in de vele wijngaarden staan vele internationale druivenrassen aangeplant, maar er groeien ook bijzondere inheemse rassen.

De wijnen van de inheemse druivenrassen hebben niet altijd grote populariteit genoten. Door de jaren heen kozen wijnboeren er vaak voor de stokken te rooien, om er internationale, populaire rassen voor terug te planten. Daarmee was de kans op (duurzaam) succes groter, dachten zij. Door deze denkwijze zijn veel druivenrassen bijna of zelfs helemaal uitgestorven! Maar inheemse druiven maken de afgelopen jaren een ware comeback. Hoewel de bekende variëteiten onverminderd populair blijven, willen mensen steeds vaker nieuwe wijnen ontdekken en nieuwe dingen proeven.

Waarom zijn inheemse druivenrassen zo bijzonder?

Inheemse druivenrassen zijn uniek voor een land of zelfs voor een regio of gemeente. Hun oorsprong ligt niet voor niets op een specifieke plek, de druiven hebben zich optimaal aangepast aan bodem en klimaat. Wijnen hebben daardoor een uniek en eigen karakter. Wijnproducenten van buiten het thuisland proberen weleens inheemse rassen te introduceren in hun wijngaarden. Soms met succes, maar de druiven bereiken niet vaak het niveau van hun oorspronkelijke plek. Wijnboeren in Argentinië en Australië waagden bijvoorbeeld een poging met de Nebbiolo-druif, in de hoop de grote Barolo’s te evenaren, waaraan deze druif ten grondslag ligt, maar groot succes bleef uit.

Beroemde inheemse druivenrassen

Negroamaro, Nebbiolo en Barbera zijn de belangrijkste inheemse Italiaanse druivenrassen, die inmiddels niet meer zo onbekend zijn. De rode wijnen van de Negroamaro-druif zijn krachtig en weelderig, met bosbessen en bramencompote, fruitig, soms zwoel en zacht kruidig, vol aardbeien, kersen, chocolade en vanille. Een ras dat het best gedijt in het warme klimaat van Zuid-Italië. De Nebbiolo-druif dankt zijn bekendheid én goede reputatie aan de populaire Barolo’s en Barbaresco’s. Wijnen met veel body, hoge zuren en tannines, die met de jaren zachter (en dus toegankelijker) worden. De geur van deze wijn, met rood fruit, rozen en aardse tonen, is onweerstaanbaar. De Barbera-druif is vooral bekend van wijnen uit wijngaarden rond de stadjes Alba en Asti, in Piemonte. De wijnen uit Alba zijn vaak wat stoerder, Barbera d'Asti is vaak wat verfijnder, maar beide zijn altijd intens fruitig.

Gaglioppo, prestige-druif van Calabrië

In heel Italië is de Gaglioppo-druif nog op slechts 4.000 hectare aangeplant. Wellicht komt daar snel verandering in, want het lijkt erop dat een aantal wijnproducenten dit druivenras herontdekt heeft. Maar nu worden de beste wijnen van de Gaglioppo-druif nog gemaakt in hun thuisgebied: Calabrië. Daar brengt de druif gelaagde rode wijnen voort, met een stevige structuur, krachtige geur van kersenlikeur, bosbessen, truffel en gedroogde kruiden, en een levendige friszoete smaak.

Aglianico, Barolo van het zuiden

Aglianico is een eeuwenoud Italiaans druivenras dat vooral te vinden is in de regio’s Campanië, Puglia en Basilicata. De donkerblauwe druif levert wijnen die zich kenmerken door stevige tannines en de geur van kers, pruim, kruiden, leer en chocolade. Aglianico-wijn uit de DOCG Taurasi wordt liefkozend ‘Barolo uit het zuiden’ genoemd en terecht. Deze rijke rode wijnen zijn extreem krachtig en hebben een groot bewaarpotentieel. In het assortiment van de Wijnbeurs vindt u onder meer de wijnen van wijnhuis Nativ. Krachtige en spannende wijnen van de druif Aglianico. Prachtige rode wijnen met een hoge fruitconcentratie en zalvend karakter. In sommige wijngaarden zijn de stokken ouder dan honderd jaar. Eén stok levert soms slechts enkele slokken wijn. De wijn zeldzaam noemen, is dus een klein understatement.

De zeldzame Susumaniello

De Susumaniello-druif is met name aangeplant in Salento, Puglia, en behoort tot de zeldzaamste en oudste druivenrassen ter wereld. De druif dankt zijn naam aan het dier dat er vroeger voor zorgde dat de druiven van de wijngaard in de gistkuip belandden: de ezel. De rode wijnen van Susumaniello zijn krachtig en complex, met een diepe robijnrode kleur en de geur en smaak van pruimen en rode bessen met soms donkere chocolade en pit.