Wat hebben de woorden Sopron, Eger, Villány en Szekszárd met elkaar gemeen? Als u een beetje thuis bent in Midden-Europese geografie, herkent u hierin misschien Hongaarse streken. En dan zit u helemaal goed! Het zijn namelijk de namen van vier wijngebieden in Hongarije met een belangrijke productie van rode wijn. Als er één land is met lastig leesbare wijnetiketten, dan is het Hongarije wel. Helaas herkennen wij vanwege de afwijkende taalfamilie erg weinig woorden en begrippen in het Hongaars, maar dat gaat ongetwijfeld veranderen! Want de Hongaarse wijnen zijn steeds vaker kwaliteitswijnen. Door ze te proeven en te drinken, leren we vanzelf wat termen als fehér, kek of edes betekenen én waar al die fraaie wijnen vandaan komen.
Voornamelijk wit
Voor een Wijnkoers editie proefden wij een reeks Hongaarse wijnen. Het land staat voornamelijk bekend om zijn uitstekende witte wijnen (70%). In totaal staan er circa 65.000 hectare wijnstokken, verspreid over het hele land, in 22 wijnregio’s. De bekendste streek is ongetwijfeld Tokaj in het noordoosten van het land, waar de beroemde zoete Tokaji vandaan komt. Deze wijn voor koningen en keizers heeft al eeuwen een grote roem en wordt gelukkig nog steeds gemaakt. Hongarije is een land van zowel inheemse als internationale druivenrassen. Riesling Italico of Olaszriesling staat het meest aangeplant, gevolgd door Müller-Thurgau en Furmint.
Daarnaast is er een hele reeks interessante (witte) druivenrassen met namen als Ezerjó, Hárslevelü en Leányka. Voor rode wijn – in totaal slechts 30% - staat er vooral Kékfrankos, wat ze in buurland Oostenrijk Blaufränkisch noemen, hoofdzakelijk in de vier genoemde gebieden Sopron, Eger, Villány en Szekszárd. Andere vaker voorkomende rode druivenrassen zijn Zweigelt, Kékoporto, Kadarka, Cabernet Sauvignon, Merlot, Pinot Noir en Cabernet Franc.
Klimaat
Voor het klimaat van wijnland Hongarije is vooral de grote Pannonische laagvlakte van belang, samen met het feit dat er geen watermassa’s van enige omvang zijn, met uitzondering van het Balatonmeer. Daarnaast hebben de Donau en de Oostenrijkse Neusiedlersee een aanzienlijke invloed op het klimaat. Over het algemeen zorgt het overheersende landklimaat voor ijzig koude winters en hete droge zomers. Vanwege de vrij noordelijke ligging – op dezelfde breedtegraad als Bourgogne – kunnen er in Hongarije toch aromatische wijnen met een goede zuurbalans worden gemaakt. De rode druivenrassen rijpen vooral goed in het zuiden.
Lange geschiedenis van Hongaarse wijn
Hongarije heeft een lange wijngeschiedenis, waarin de communistische tijd nog zeker niet vergeten is, maar wel steeds meer op de achtergrond raakt. De Romeinen hadden er al wijngaarden in hun provincie Pannonia. Een bekend gebied ook nu nog is Eger, waar de Egri Bikaver, het Stierebloed van Eger, vandaan komt. In het verleden werd deze wijn gemaakt van voornamelijk Kadarka, tegenwoordig nemen druiven als Cabernet Sauvignon en Merlot het steeds vaker over. In totaal mogen 13 verschillende druivenrassen deel uitmaken van de blend!
Het gebied waar de geselecteerde wijnen vandaan komen, Villány, ligt in het uiterste zuiden van Hongarije. De bodem bestaat er uit löss en klei over kalksteen en de wijngaarden liggen op glooiende, op het zuiden gerichte hellingen. Wijn werd er al door Kelten en Romeinen gemaakt. Door de eeuwen heen zijn nieuwkomers hier voor de wijnbouw steeds van groot belang geweest. Zo brachten Duitse immigranten in de 18e eeuw het druivenras Portugieser naar de streek. Ook de huidige Hongaarse wijnbouw heeft veel te danken aan buitenlanders. Investeerders zagen na de val van het communistische regime hun kans schoon en hielpen mee bij de opbouw van nieuwe wijnbedrijven. Zij kochten onder andere voormalige staatsbedrijven op. Daarnaast was het privébezit nooit volledig verdwenen in Hongarije. Zo konden wijnboeren met wijngaardbezit in de familie de draad, mede dankzij die buitenlandse investeerders, snel weer oppakken.
Hongaarse wijn op de proeftafel
Voor deze eerste Hongaarse proeverij in de 36-jarige geschiedenis van de Wijnkoers, kwam een wilde pluimage aan proefflessen binnen. Van Tokaji, Furmint, Rizling, Irsai Olivér, Pinot Gris, Chardonnay en Sauvignon Blanc bij wit, tot Kékfrankos, Portugieser, Bikavér, Syrah, Pinot Noir, Zweigelt, Cabernet en Merlot bij rood. En het resultaat was verrassend goed!
